In de dagelijkse zoektocht naar efficiëntie en comfort raken onze huizen vol met elektronische gadgets, vaak vergezeld van hun trouwe opladers. Achter deze onmisbare accessoires gaat echter een verraderlijk fenomeen schuil: energieverspilling door opladers die niet worden gebruikt maar wel aangesloten blijven. Deze ogenschijnlijk onschuldige gewoonte heeft een reële impact op uw jaarlijks elektriciteitsverbruik. Hoeveel kost dat u eigenlijk? Hier volgt een duik in een vorm van verspilling die u niet ziet, maar die wel zwaar op uw portemonnee drukt.
Waarom blijven opladers energie verbruiken, zelfs als ze niet worden gebruikt?
Een oplader die is aangesloten zonder dat er een apparaat is aangesloten, lijkt misschien onschuldig, maar dat is het niet. Dit fenomeen, dat stand-byverbruik wordt genoemd, verwijst naar de energie die een apparaat verbruikt, zelfs wanneer het niet actief wordt gebruikt.
Opladers behoren tot die onopvallende boosdoeners die, door hun eenvoudige aansluiting op het elektriciteitsnet, energie blijven verbruiken.
Zo werkt het:
- In een oplader zit een transformator die de elektriciteit uit het net omzet in een spanning die geschikt is voor het apparaat. Wanneer de oplader is aangesloten maar niet wordt gebruikt, blijft er een kleine hoeveelheid stroom vloeien.
- Deze energie is weliswaar minimaal, maar stapelt zich in de loop van de tijd op. Als we dit vermenigvuldigen met het aantal opladers in een huishouden, kunnen de kosten snel oplopen.
Hoeveel ongebruikte opladers liggen er in onze huizen?
Het is moeilijk om een exact aantal te geven, maar met de toename van elektronische apparaten – smartphones, tablets, smartwatches, laptops, draadloze oortjes – is het niet ongewoon om 5 tot 10 opladers in een gemiddeld huishouden aan te treffen. Een groot deel daarvan blijft permanent aangesloten, klaar voor gebruik… maar tegen welke prijs?
De energie-impact van een oplader die aangesloten blijft: de cijfers spreken voor zich
Het is tijd om naar de concrete cijfers te kijken om de impact van deze praktijk te meten. Een aangesloten maar ongebruikte oplader verbruikt gemiddeld 0,1 tot 0,5 watt per uur, afhankelijk van het ontwerp. Dat lijkt misschien onbeduidend, maar op jaarbasis wordt het verschil duidelijker.
Hier is een concreet voorbeeld voor een huishouden met 5 ongebruikte maar permanent aangesloten opladers:
Resultaat: deze 5 opladers kosten dit huishouden ongeveer 2,63 euro per jaar, wat misschien niet veel lijkt. Maar vermenigvuldig dit cijfer eens met het aantal huishoudens in Nederland: met 30 miljoen huishoudens komt dat neer op ongeveer 78 miljoen euro aan verspilde elektriciteit per jaar op nationaal niveau… alleen al voor ongebruikte opladers.
Waarom kunnen deze kosten veel hoger zijn dan ze lijken?
Hoewel de individuele impact beperkt lijkt, kunnen verschillende factoren deze kosten verhogen:
- Oude opladers
- Oudere, minder efficiënte modellen verbruiken meer stroom in stand-by. Een oude telefoonoplader kan tot 1 watt per uur verbruiken, dat is 3 keer meer dan een recent model.
- De toename van het aantal aangesloten apparaten
- Tegenwoordig heeft elk gezinslid vaak meerdere elektronische apparaten. Deze toename zorgt voor meer verspilling.
- Vergeten apparaten
- Naast opladers verbruiken ook andere apparaten zoals televisies, internetboxen of spelconsoles stroom in stand-by, wat de totale rekening verhoogt.
Welke oplossingen zijn er om deze onzichtbare verspilling tegen te gaan?
Het goede nieuws is dat er eenvoudige maatregelen zijn om het onnodige verbruik van ongebruikte opladers te beperken:
1. Haal de opladers altijd uit het stopcontact
De meest voor de hand liggende reflex, maar soms moeilijk toe te passen. Zodra het apparaat is opgeladen, kunt u de oplader uit het stopcontact halen om dit restverbruik volledig te elimineren.
2. Investeer in stekkerdozen met schakelaar
Met een stekkerdoos met schakelaar kunt u met één handeling de stroomtoevoer naar meerdere apparaten onderbreken. Ideaal voor plekken waar meerdere opladers bij elkaar staan.
3. Kies voor slimme opladers
Sommige moderne modellen hebben een automatische uitschakelfunctie zodra het apparaat is opgeladen. Deze opladers verbruiken ook minder stroom in stand-by.
4. Maak uw gezinsleden bewust
Het is belangrijk dat iedereen de juiste gewoonten aanneemt, vooral kinderen en tieners, die vaak veel elektronische apparaten gebruiken.
Andere apparaten in stand-by: het probleem gaat verder dan opladers
Opladers zijn niet de enige apparaten die energie verbruiken in stand-by. Andere alledaagse apparaten, die vaak over het hoofd worden gezien, kunnen een zware wissel trekken op de energierekening:
- Internetmodems: verbruiken gemiddeld 200 kWh per jaar als ze 24 uur per dag aan blijven staan.
- Televisies: kunnen tot 20 watt verbruiken in de stand-bymodus.
- Computers en printers: als u deze apparaten aangesloten laat zonder ze volledig uit te schakelen, kan dat tientallen euro’s per jaar kosten.
Door een globale aanpak te hanteren om dit stand-byverbruik te verminderen, is het mogelijk om de energiekosten aanzienlijk te verlagen.
Een eenvoudige handeling met een collectieve impact
Het loskoppelen van ongebruikte opladers lijkt misschien onbeduidend, maar op grote schaal heeft dit een enorme impact. In Nederland zou een vermindering van 10 % van het stand-byverbruik jaarlijks honderden miljoenen euro’s kunnen besparen.
Het is ook een eenvoudige en toegankelijke manier om bij te dragen aan de energietransitie, zonder dat daarvoor grote investeringen nodig zijn.
Conclusie: een kleine handeling met een grote impact
Een oplader aangesloten laten zonder dat er een apparaat is aangesloten, lijkt misschien onschuldig, maar deze gewoonte, vermenigvuldigd met miljoenen huishoudens, leidt tot een aanzienlijke verspilling van energie.
Elke watt telt, niet alleen om de energierekening te verlagen, maar ook om de impact op het milieu te verminderen.
Nieuwe gewoontes aannemen, zoals het loskoppelen van ongebruikte opladers of investeren in efficiëntere apparatuur, is een eenvoudige manier om weer controle te krijgen over uw verbruik. Want uiteindelijk zijn het de kleine dagelijkse gebaren die grote besparingen opleveren. Dus waarom zou u vandaag niet beginnen?
