Het gesteente, dat lange tijd onbekend bleef, bevatte een dichte metaalcompositie en microscopisch kleine kristallen die in de vroege fasen van het zonnestelsel waren gevormd. Wetenschappelijk onderzoek heeft deze gewone vondst omgezet in een bron van essentiële informatie voor de planetaire geologie.
Sommige schatten blijven onzichtbaar voor degenen die ernaar zoeken. Terwijl goudzoekers de rode aarde van Australië doorkruisen op zoek naar edelmetaal, ligt er soms een heel andere rijkdom onder hun voeten. Veel ouder dan goud en oneindig veel zeldzamer, kwam een fragment van het zonnestelsel onverwachts uit de grond van Victoria tevoorschijn. De Maryborough-meteoriet, ontdekt door een man die ervan overtuigd was dat hij een goudklompje in handen had, zou de zekerheden over wat de vertrouwde landschappen nog verbergen, op zijn kop zetten.
Een steen die te dicht is om gewoon te zijn
In 2015 verkent David Hole de stoffige grond van het Maryborough Regional Park in de staat Victoria met een metaaldetector. Hij was ervan overtuigd dat hij een groot goudklompje had gevonden, gevangen in een roodachtige steen, zwaar als lood. De man had nog geen idee dat wat hij in zijn handen had miljarden jaren oud was.
Thuisgekomen probeerde hij het onmogelijke: hij probeerde de steen te breken. Zaagblad, slijpmachine, boormachine, zuur, niets hielp. Zelfs de slagen van een voorhamer ketsten af op het oppervlak. Gefrustreerd maar geïntrigeerd bewaart hij het blok jarenlang, totdat zijn nieuwsgierigheid de overhand krijgt. Uiteindelijk brengt hij het naar het Melbourne Museum. Daar begrijpen twee geologen, Dermot Henry en Bill Birch, al snel dat ze niet te maken hebben met een gewoon aardmineraal.
Van de duizenden stenen die door dromers op zoek naar meteorieten naar het museum werden gebracht, bleken er slechts twee authentiek te zijn. Die van Maryborough is daar een van, en hij is allesbehalve gewoon. Volgens The Sydney Morning Herald vertoont het object geen zichtbare smeltkorst, maar zijn buitengewone massa en gebeeldhouwde textuur brachten de specialisten op het spoor.
De meteoriet van Maryborough onthult zijn 4,6 miljard jaar
Deskundigen snijden met een diamantzaag een dun plakje uit het blok. Binnenin ontdekken ze een uniform gekristalliseerde matrix, doorkruist met minuscule metalen druppeltjes die chondrules worden genoemd. Dit is een duidelijk teken van materiaal dat is ontstaan in de primitieve zonnenevel, nog voordat de aarde werd gevormd.
Volgens de studie, gepubliceerd in Proceedings of the Royal Society of Victoria, is de meteoriet bijna 39 cm lang, weegt hij 17 kg en behoort hij tot de klasse van gewone chondrieten, meer bepaald tot het type H5. Dit type gesteente, dat rijk is aan ijzer en nikkel, onderscheidt zich door een uitgesproken herkristallisatie van de matrix en een geringe verwering als gevolg van schokken. Het gehalte aan bewaarde metalen, de aanwezigheid van mineralen zoals kamaciet, taeniet en sporen van natuurlijk koper bevestigen de ouderdom van het exemplaar en de afwezigheid van trauma sinds zijn aankomst op aarde.
Een koolstofdatering uitgevoerd aan de Universiteit van Arizona wijst op een val die minder dan 1000 jaar geleden plaatsvond. Er is echter geen krater gevonden. Er zijn geen ooggetuigen die formeel in verband kunnen worden gebracht met de inslag. Slechts enkele krantenarchieven tussen 1889 en 1951 maken melding van lichtgevende bolides in de regio, zonder voldoende details om een verband te leggen. Dat de meteoriet een eeuw lang aan de goudzoekers is ontgaan, is misschien te danken aan zijn perfecte camouflage in de gele klei van het eucalyptusbos.
Een hemels fragment dat zeldzamer is dan Australisch goud
De Maryborough-meteoriet is de zeventiende die in de staat Victoria is geregistreerd. Toch zijn er in dezelfde regio, waar in de 19e eeuw een goudkoorts heerste, duizenden goudklompjes gevonden. Voor wetenschappers maakt deze zeldzaamheid het tot een kostbaar stuk, dat elke marktwaarde overstijgt.
Zoals ScienceAlert uitlegt, bevatten sommige meteorieten primaire organische moleculen, zelfs aminozuren. Andere bevatten sterrenstof dat ouder is dan de zon zelf. Deze objecten maken het mogelijk om terug te gaan naar de oorsprong van de elementen van het periodiek systeem en soms zelfs te begrijpen hoe de bouwstenen van het leven door de ruimte hebben kunnen reizen.
In het geval van Maryborough wijzen geochemische aanwijzingen op een herkomst uit de asteroïdengordel, tussen Mars en Jupiter. Een botsing tussen twee hemellichamen zou de meteoriet naar de aarde hebben geslingerd. Vervolgens zou hij met grote snelheid door de atmosfeer zijn gegaan, voordat hij intact op het Australische land terechtkwam.
Het is moeilijk voor te stellen dat een simpele detectieslag voldoende was om een relikwie dat lang voor onze planeet werd gevormd, naar de oppervlakte te brengen. En toch is dat vaak hoe de wetenschap vooruitgang boekt. Door toeval, door geduld en door een nieuwsgierigheid die uiteindelijk de mysteries van de hemel ontrafelt.
