In het kader van een recent onderzoek hebben Europese economen een simulatie uitgevoerd van een stopzetting van de wereldwijde voedselhandel. Volgens de resultaten zou slechts één land, dat uitblinkt in zelfvoorziening, de stopzetting van de voedselhandel gemakkelijk overleven.
Slechts één land is echt zelfvoorzienend
Globalisering (of mondialisering) staat voor het vrije verkeer van goederen, kapitaal, diensten, informatie, maar ook personen. Sinds mensenheugenis heeft de globalisering van de handel betrekking op voedingsmiddelen, die vandaag de dag onmisbaar zijn voor veel landen. Als dit alles plotseling zou stoppen, welke landen zouden dan in staat zijn om te overleven op basis van hun eigen productie? Deze vraag staat centraal in een studie van de universiteiten van Göttingen (Duitsland) en Edinburgh (Schotland), die op 16 mei 2025 is gepubliceerd in het tijdschrift Nature Food.
In het kader van hun onderzoek hebben de auteurs de zelfvoorziening van 186 landen geëvalueerd op basis van de zeven belangrijkste voedselgroepen: groenten, fruit, granen, vlees, vis, zuivelproducten en zetmeelrijke producten. Volgens de resultaten zou de overgrote meerderheid van de landen in moeilijkheden komen als de wereldwijde voedselhandel zou worden stopgezet. In werkelijkheid voldoet slechts één land aan alle voorwaarden om zich hieruit te redden: Guyana.
Ter herinnering: Guyana – voorheen Brits Guyana – is een klein land in Zuid-Amerika met minder dan een miljoen inwoners. Guyana is het dunst bevolkte land ter wereld – slechts 4 inwoners per km² – en zorgt voor voldoende voedselproductie voor zijn eigen bevolking, en dat voor de zeven belangrijkste voedselgroepen.
Sommige landen voldoen aan geen enkele voorwaarde
Na Guyana zijn er slechts twee landen die aan zes van de zeven voedselgroepen voldoen: China en Vietnam, twee zeer agrarische landen. Uit het onderzoek blijkt bovendien dat ongeveer één op de zeven landen kan voorzien in de behoeften van zijn bevolking voor vijf voedselgroepen. Ons land voldoet aan vier van de zeven criteria, zodat in geval van een stopzetting van de handel de situatie ingewikkeld zou worden, maar niet catastrofaal.
Elders in de wereld zijn veel landen veel minder goed af. Een derde van de onderzochte landen is namelijk slechts voor twee voedselgroepen zelfvoorzienend. Erger nog, sommige landen voldoen aan geen enkele, bijvoorbeeld de Verenigde Arabische Emiraten, Irak, Qatar en Jemen.
Ten slotte is het belangrijk om te vermelden dat het idee van een totale stopzetting van de wereldhandel niet volledig fictief is. Laten we niet vergeten dat enkele jaren geleden de COVID-19-crisis en de maatregelen om de pandemie in te dammen hebben geleid tot de grootste en snelste daling van de internationale handelsstromen in de moderne geschiedenis.
