Als de thermometer rond het vriespunt blijft hangen, blijven veel automobilisten hun dikke jas, dikke handschoenen en gevoerde laarzen aan om de weg op te gaan. Op weg naar het werk gaan we vaak achter het stuur zitten zonder onze donsjas uit te trekken, in de veronderstelling dat we het warm zullen hebben zodra de auto is opgewarmd. Deze winterkleding kan echter de bewegingsvrijheid beperken, vooral bij het draaien van het stuur of het krachtig intrappen van de pedalen.
Deze reflex om zich warm aan te kleden lijkt op het eerste gezicht geen juridisch probleem op te leveren. Maar de politie kan zich wel interesseren voor de kleding van een bestuurder als zij van mening is dat deze de controle over het voertuig belemmert. Autorijden vereist namelijk constante aandacht en één seconde aarzeling kan al voldoende zijn om een risicovolle situatie te creëren. Wat riskeert een bestuurder dan echt als ze ervoor kiest om te rijden met een donsjack, handschoenen of snowboots aan het stuur?
Autorijden in de winter: wat zegt de verkeerswet over kleding achter het stuur
De verkeerswet verwijst niet naar specifieke kleding. Noch de donsjas, noch de handschoenen, noch de laarzen worden zwart op wit in de teksten vermeld. Artikel R412 6 legt echter een algemene regel vast, zoals vermeld door L’Internaute, volgens welke “elke bestuurder zich voortdurend in een staat en positie moet bevinden om alle manoeuvres die hij moet uitvoeren gemakkelijk en zonder vertraging uit te voeren”. Met andere woorden, de wet houdt zich niet bezig met mode, maar met het vermogen van de bestuurder om zijn voertuig gemakkelijk en snel te besturen, ongeacht de omstandigheden.
De beoordeling gebeurt dus per geval. Meester Jean Baptiste Le Dall legt in Le Progrès uit: “De politie kan u een boete geven als zij van mening is dat u zich niet in de ideale omstandigheden bevindt om te rijden en manoeuvres met uw voertuig uit te voeren”, aldus onze raadsman. “Het gaat dan om een boete van de tweede categorie, ter waarde van 35 euro. Deze overtreding leidt niet tot puntenverlies op het rijbewijs. Een verzekeringsmaatschappij kan echter haar dekking intrekken als de bestuurder niet in de ideale omstandigheden verkeerde om te rijden”. In de praktijk riskeert u dus een boete van 35 euro, zonder puntenaftrek, maar met mogelijke gevolgen voor uw verzekering als het ongeval te maken heeft met kleding die als ongeschikt wordt beschouwd.
Donsjack, handschoenen, laarzen: wanneer winterkleding een probleem wordt achter het stuur
In principe is het toegestaan om te rijden met een donsjas, handschoenen of laarzen, maar alleen als deze kledingstukken de beweeglijkheid en het gevoel voor het stuur en de pedalen niet beperken. In gespecialiseerde artikelen wordt erop gewezen dat een zeer dikke donsjas hinderlijk kan zijn, de beweging van de armen kan belemmeren en het moeilijker kan maken om snel te sturen om een obstakel te ontwijken. Te dikke of gladde handschoenen kunnen het gevoel en de grip op het stuur verminderen. Hetzelfde geldt voor dikke winterlaarzen met stijve zolen, die het gevoel onder de voet beperken bij het remmen of accelereren. Meester Jean Baptiste Le Dall vat het probleem goed samen: “Het is duidelijk dat als je te veel lagen kleding draagt, je uiteindelijk aan mobiliteit inboet. Niet in staat zijn om de nodige handelingen te verrichten tijdens het rijden, vormt uiteraard een gevaar. Een ander voorbeeld is de capuchon. Je moet zonder moeite naar rechts of links kunnen kijken. Denk ook aan autostoeltjes, die minder goed kunnen functioneren als een kind onder meerdere lagen kleding is ingepakt.” Om te voorkomen dat kleding als een oorzakelijke of verzwarende factor bij een ongeval wordt beschouwd, is het dus beter om je garderobe aan te passen aan het rijden in de winter. Soms is dat de eerste minuten oncomfortabel, maar het beperkt wel duidelijk de risico’s.
Concreet adviseren verschillende verkeersveiligheidsspecialisten om je dikste donsjas uit te trekken voordat je achter het stuur kruipt en de voorkeur te geven aan dunnere lagen, die de warmte vasthouden zonder je schouders of veiligheidsgordel te blokkeren. Voor je handen zijn dunne handschoenen met een goede grip te verkiezen boven dikke skihandschoenen. Voor de voeten zijn soepele schoenen met een niet te dikke zool beter geschikt om de pedalen te voelen dan stijve snowboots. Tot slot wordt aangeraden om een kind in een babyzitje niet vast te gespen als het in veel lagen is ingepakt, zodat het harnas of de gordel goed kan werken. In de achtergrond draait alles om dezelfde vraag: geeft uw kleding u echt bewegingsvrijheid en volledig contact met de bedieningselementen van het voertuig? Meester Jean Baptiste Le Dall herinnert er trouwens aan dat “het begrip ‘in een positie verkeren om gemakkelijk en zonder vertraging een manoeuvre uit te voeren’ uiteraard subjectief blijft. Ook al gaat het om een veelvoorkomende overtreding, de overtreder kan in de verleiding komen om de feiten te betwisten. Dat is heel goed mogelijk. In dat geval zal een rechter een beslissing moeten nemen.” In afwachting van een uitspraak van een rechter, zijn het de ordediensten die ter plaatse beoordelen of een dikke jas, handschoenen of laarzen praktische winterkleding veranderen in een echte handicap achter het stuur.
